W czerwcu 2023 r. informowaliśmy o Wyroku I instancji oraz stwierdzeniu nieważności umowy kredytu denominowanego Banku Gospodarki Żywnościowej. Dziś ten wyrok jest już prawomocny, natomiast Kredytobiorcy rozliczeni z Bankiem.

Zdaniem Sądu, wadą, która ostatecznie doprowadziła do nieważności umowy, będącej przedmiotem
sporu jest zastosowany w niej sposób ustalania wysokości świadczeń stron. Mianowicie dokonana w świetle przesłanek, określonych w art. 58 § 1 k.c. kontrola postanowień umowy i regulaminu, dotyczących zasad określania kursów waluty, doprowadziła do wniosku, że są one sprzeczne z ustawą jako ukształtowane z naruszeniem właściwości (natury) stosunku prawnego, a więc z przekroczeniem określonych w art. 3531 k.c. granic swobody umów.

Przyczyną wadliwości umowy był w pierwszej kolejności narzucony przez przedsiębiorcę (bank) sposób ustalania wysokości świadczeń banku spełnianych w wykonaniu dyspozycji kredytobiorcy, składających się na wykorzystanie kredytu, ustalenie ich wysokości wiązało się z koniecznością odwołania się do kursów walut, ustalanych przez bank w tabeli kursów.

Tymczasem ani umowa, ani inne wzorce umowne, mogące stanowić podstawę ustalenia treści łączącego strony stosunku prawnego, nie określały prawidłowo zasad ustalania tych kursów. Również ustalenie wysokości świadczeń, do których zobowiązany był kredytobiorca w ramach obowiązku zwrotu kwoty wykorzystanego kredytu, wiązało się z koniecznością zastosowania kursów walut ustalonych jednostronnie przez bank.

W obowiązującej na gruncie prawa polskiego konstrukcji zobowiązania umownego jako stosunku prawnego pomiędzy formalnie równorzędnymi podmiotami nie ma więc miejsca na przyznanie jednej ze stron zobowiązania możliwości jednostronnego, władczego oddziaływania na pozycję drugiej strony, a w
szczególności na wysokość świadczenia albo kształt zobowiązania jednej ze stron.

Niezależnie od powyższego, zawarte w umowie postanowienia, określające sposób ustalenia wysokości świadczeń stron, co do których umowa przewiduje ich spełnienie w złotych, spełniają przesłanki uznania ich za niedozwolone. Tym samym nie wiążą konsumenta. Podstawą dla oceny zasadności zgłoszonych przez stronę powodową żądań musi być ocena charakteru, w jakim zawierając umowę działał kredytobiorca. Ocena praw i obowiązków stron przyjętych przez nie w umowie zależeć będzie w części od konsumenckiego charakteru umowy.

Konsekwencją prawomocnego wyroku była konieczność rozliczenia roszczeń stron. Kredytobiorcy posiadali roszczenie o zwrot wpłaconych kwot w PLN oraz CHF, natomiast Bank posiadał roszczenie o zwrot wypłaconego kapitału kredytu. Dzięki sprawnemu działaniu, dokonano szybkiego rozliczenia, w wyniku którego Powodowie nie tylko uwolnili się od zobowiązania względem Banku w wysokości ok. 100 tys. zł, lecz także uzyskali ok. 24 tys. zł i koszty postępowania.